Kurs C++: Pętle i Iteracje

Pętle w C++ mają określoną strukturę, która decyduje o ich działaniu. Każdy typ pętli (for, while, do...while) ma własną składnię, ale wszystkie opierają się na tych samych kluczowych elementach.


1. Elementy podstawowej pętli

Każda pętla składa się z trzech głównych części:

🔹 Inicjalizacja – ustawienie zmiennej sterującej na wartość początkową.
🔹 Warunek – sprawdza, czy pętla ma działać dalej. Jeśli warunek jest false, pętla kończy działanie.
🔹 Krok iteracji – zmienia wartość zmiennej sterującej po każdej iteracji.


2. Struktura pętli for

Pętla for jest najbardziej uporządkowaną strukturą pętli i składa się z trzech elementów w nawiasie okrągłym:

for (inicjalizacja; warunek; krok) {
    // Kod wykonywany w pętli
}

Przykład:

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    for (int i = 1; i <= 5; i++) {
        cout << "Iteracja nr " << i << endl;
    }
    return 0;
}

Wynik:

Iteracja nr 1  
Iteracja nr 2  
Iteracja nr 3  
Iteracja nr 4  
Iteracja nr 5  

3. Struktura pętli while

Pętla while sprawdza warunek przed każdą iteracją. Jeśli warunek jest false na początku, pętla nie wykona się ani razu.

while (warunek) {
    // Kod wykonywany w pętli
}

Przykład:

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    int licznik = 1;
    while (licznik <= 5) {
        cout << "Licznik wynosi: " << licznik << endl;
        licznik++;
    }
    return 0;
}

Wynik:

Licznik wynosi: 1  
Licznik wynosi: 2  
Licznik wynosi: 3  
Licznik wynosi: 4  
Licznik wynosi: 5  

4. Struktura pętli do...while

Pętla do...while działa przynajmniej raz, ponieważ warunek jest sprawdzany dopiero po pierwszej iteracji.

do {
    // Kod wykonywany w pętli
} while (warunek);

Przykład:

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    int liczba;
    do {
        cout << "Podaj liczbę większą od zera: ";
        cin >> liczba;
    } while (liczba <= 0);

    cout << "Podałeś poprawną liczbę: " << liczba << endl;
    return 0;
}

Przykładowy wynik:

Podaj liczbę większą od zera: -2  
Podaj liczbę większą od zera: 0  
Podaj liczbę większą od zera: 5  
Podałeś poprawną liczbę: 5  

5. Porównanie struktur pętli

CechaPętla forPętla whilePętla do...while
InicjalizacjaW nawiasie for(...)Przed pętląPrzed pętlą
WarunekW nawiasie for(...)W nawiasie while(...)W nawiasie while(...) po bloku kodu
Krok iteracjiW nawiasie for(...)Wewnątrz ciała pętliWewnątrz ciała pętli
Minimalna liczba iteracji0 (jeśli warunek od razu false)0 (jeśli warunek od razu false)Co najmniej 1 (kod zawsze wykona się raz)

6. Podsumowanie

Pętle w C++ pozwalają na wygodne wykonywanie powtarzających się działań. Wybór odpowiedniego rodzaju pętli zależy od sytuacji:

for – gdy znasz liczbę iteracji.
while – gdy liczba iteracji zależy od warunku.
do...while – gdy kod musi wykonać się co najmniej raz.

W kolejnych lekcjach omówimy szczegóły działania każdej z tych pętli na praktycznych przykładach. 🚀