Warunki w pętlach pozwalają na kontrolowanie ich działania i podejmowanie decyzji w trakcie iteracji. Dzięki temu możemy np. przerywać pętle, pomijać iteracje lub wykonywać określone operacje na podstawie wartości zmiennych.
1. Instrukcja if
w pętlach
Wewnątrz pętli często używamy instrukcji if
, aby sprawdzić warunki i wykonać odpowiednie działania.
🔹 Przykład – sprawdzanie liczb parzystych i nieparzystych w pętli for
:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
for (int i = 1; i <= 10; i++) {
if (i % 2 == 0) {
cout << i << " jest parzyste" << endl;
} else {
cout << i << " jest nieparzyste" << endl;
}
}
return 0;
}
✅ Każda liczba od 1 do 10 jest sprawdzana i odpowiednio klasyfikowana.
2. Zmiana działania pętli za pomocą break
Instrukcja break
przerywa działanie pętli, nawet jeśli warunek sterujący nadal jest spełniony.
🔹 Przykład – zatrzymanie pętli po podaniu liczby ujemnej:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
int liczba;
while (true) { // Pętla nieskończona
cout << "Podaj liczbę dodatnią (liczba ujemna kończy): ";
cin >> liczba;
if (liczba < 0) {
cout << "Podano liczbę ujemną. Kończę program!" << endl;
break; // Przerwanie pętli
}
cout << "Podana liczba: " << liczba << endl;
}
return 0;
}
✅ Pętla działa w nieskończoność, ale kończy się po wpisaniu liczby ujemnej.
3. Pomijanie iteracji za pomocą continue
Instrukcja continue
pomija aktualną iterację pętli i przechodzi do kolejnej, zamiast wykonywać dalszy kod wewnątrz pętli.
🔹 Przykład – pomijanie liczb podzielnych przez 3:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
for (int i = 1; i <= 10; i++) {
if (i % 3 == 0) {
continue; // Pomija liczby podzielne przez 3
}
cout << i << " ";
}
return 0;
}
✅ Liczby 3, 6 i 9 są pominięte, reszta jest wypisana.
4. Zagnieżdżone pętle i warunki
Czasami warunki są używane w pętlach wewnętrznych, aby wpływać na bardziej złożone operacje.
🔹 Przykład – wyświetlanie tabliczki mnożenia, ale pomijanie wyników większych niż 25:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
for (int i = 1; i <= 5; i++) {
for (int j = 1; j <= 5; j++) {
if (i * j > 25) {
continue; // Pomija wyniki większe niż 25
}
cout << i << " x " << j << " = " << i * j << endl;
}
}
return 0;
}
✅ Pętla działa, ale unika wyświetlania iloczynów większych niż 25.
5. Warunki sterujące pętlą while
Pętle while
często wykorzystują warunki do kontrolowania swojego działania.
🔹 Przykład – sprawdzanie poprawności wpisanej liczby:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
int liczba;
cout << "Podaj liczbę większą niż 10: ";
cin >> liczba;
while (liczba <= 10) {
cout << "Liczba za mała! Podaj ponownie: ";
cin >> liczba;
}
cout << "Dziękuję! Poprawna liczba: " << liczba << endl;
return 0;
}
✅ Program wymusza podanie liczby większej niż 10.
6. Podsumowanie
✅ Warunki sterują pętlami i pozwalają podejmować decyzje.
✅ break
– natychmiast przerywa działanie pętli.
✅ continue
– pomija bieżącą iterację i przechodzi do kolejnej.
✅ Warunki wewnątrz pętli for
, while
i do...while
pozwalają na kontrolowanie działania programu.