Pętle w C++ mają określoną strukturę, która decyduje o ich działaniu. Każdy typ pętli (for
, while
, do...while
) ma własną składnię, ale wszystkie opierają się na tych samych kluczowych elementach.
1. Elementy podstawowej pętli
Każda pętla składa się z trzech głównych części:
🔹 Inicjalizacja – ustawienie zmiennej sterującej na wartość początkową.
🔹 Warunek – sprawdza, czy pętla ma działać dalej. Jeśli warunek jest false
, pętla kończy działanie.
🔹 Krok iteracji – zmienia wartość zmiennej sterującej po każdej iteracji.
2. Struktura pętli for
Pętla for
jest najbardziej uporządkowaną strukturą pętli i składa się z trzech elementów w nawiasie okrągłym:
for (inicjalizacja; warunek; krok) {
// Kod wykonywany w pętli
}
Przykład:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
for (int i = 1; i <= 5; i++) {
cout << "Iteracja nr " << i << endl;
}
return 0;
}
Wynik:
Iteracja nr 1
Iteracja nr 2
Iteracja nr 3
Iteracja nr 4
Iteracja nr 5
3. Struktura pętli while
Pętla while
sprawdza warunek przed każdą iteracją. Jeśli warunek jest false
na początku, pętla nie wykona się ani razu.
while (warunek) {
// Kod wykonywany w pętli
}
Przykład:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
int licznik = 1;
while (licznik <= 5) {
cout << "Licznik wynosi: " << licznik << endl;
licznik++;
}
return 0;
}
Wynik:
Licznik wynosi: 1
Licznik wynosi: 2
Licznik wynosi: 3
Licznik wynosi: 4
Licznik wynosi: 5
4. Struktura pętli do...while
Pętla do...while
działa przynajmniej raz, ponieważ warunek jest sprawdzany dopiero po pierwszej iteracji.
do {
// Kod wykonywany w pętli
} while (warunek);
Przykład:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
int liczba;
do {
cout << "Podaj liczbę większą od zera: ";
cin >> liczba;
} while (liczba <= 0);
cout << "Podałeś poprawną liczbę: " << liczba << endl;
return 0;
}
Przykładowy wynik:
Podaj liczbę większą od zera: -2
Podaj liczbę większą od zera: 0
Podaj liczbę większą od zera: 5
Podałeś poprawną liczbę: 5
5. Porównanie struktur pętli
Cecha | Pętla for | Pętla while | Pętla do...while |
---|---|---|---|
Inicjalizacja | W nawiasie for(...) | Przed pętlą | Przed pętlą |
Warunek | W nawiasie for(...) | W nawiasie while(...) | W nawiasie while(...) po bloku kodu |
Krok iteracji | W nawiasie for(...) | Wewnątrz ciała pętli | Wewnątrz ciała pętli |
Minimalna liczba iteracji | 0 (jeśli warunek od razu false ) | 0 (jeśli warunek od razu false ) | Co najmniej 1 (kod zawsze wykona się raz) |
6. Podsumowanie
Pętle w C++ pozwalają na wygodne wykonywanie powtarzających się działań. Wybór odpowiedniego rodzaju pętli zależy od sytuacji:
✅ for
– gdy znasz liczbę iteracji.
✅ while
– gdy liczba iteracji zależy od warunku.
✅ do...while
– gdy kod musi wykonać się co najmniej raz.
W kolejnych lekcjach omówimy szczegóły działania każdej z tych pętli na praktycznych przykładach. 🚀