Pętle to kluczowy element programowania w C++, umożliwiający wielokrotne wykonywanie fragmentu kodu bez jego powielania. Dzięki nim można automatyzować powtarzalne zadania i tworzyć bardziej efektywne programy.

1. Czym jest pętla?

Pętla to konstrukcja programistyczna, która umożliwia wielokrotne wykonywanie określonego bloku kodu. Każda pętla działa według zasady:

1. Warunek początkowy – określa, od czego zaczynamy.
2. Warunek zakończenia – sprawdza, czy pętla powinna nadal działać.
3. Krok iteracji – określa, jak zmienia się wartość sterująca pętlą po każdej iteracji.

Przykład schematu działania pętli:

Inicjalizacja
↓
Sprawdzenie warunku → NIE → Zakończenie pętli
↓ TAK
Wykonanie kodu wewnątrz pętli
↓
Zmiana wartości sterującej (krok iteracji)
↓
Powrót do sprawdzenia warunku

2. Typy pętli w C++

W języku C++ występują trzy główne rodzaje pętli:

• Pętla for – idealna, gdy znamy liczbę iteracji z góry.
• Pętla while – sprawdza warunek na początku każdej iteracji i działa, dopóki ten warunek jest spełniony.
• Pętla do...while – działa przynajmniej raz, ponieważ warunek sprawdzany jest dopiero po wykonaniu pierwszej iteracji.

3. Podstawowe zastosowania pętli

Pętle są niezwykle przydatne w wielu sytuacjach, takich jak:

✅ Przetwarzanie danych w tablicach i wektorach
✅ Automatyczne generowanie raportów lub tabel
✅ Obsługa gier komputerowych (np. ruch postaci, aktualizacja ekranu)
✅ Rozwiązywanie problemów algorytmicznych, takich jak wyszukiwanie czy sortowanie

4. Przykładowy pseudokod pętli

Poniżej przykład prostego pseudokodu przedstawiającego pętlę, która wypisuje liczby od 1 do 5:

Dla i = 1; i <= 5; i++
    Wypisz i
Koniec pętli

Efekt działania:

1
2
3
4
5

5. Kluczowe pojęcia związane z pętlami

• Iteracja – pojedyncze wykonanie kodu wewnątrz pętli.
• Warunek zakończenia – wyrażenie logiczne decydujące, czy pętla ma działać dalej.
• Zmienna sterująca – zmienna kontrolująca przebieg pętli.

6. Przykład w języku C++

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    for (int i = 1; i <= 5; i++) {
        cout << "Liczba: " << i << endl;
    }
    return 0;
}

Wynik:

Liczba: 1  
Liczba: 2  
Liczba: 3  
Liczba: 4  
Liczba: 5  

Podsumowanie

Pętle są nieodłącznym elementem programowania w C++. Ich zrozumienie jest kluczowe, aby tworzyć efektywne, elastyczne i skalowalne programy. W kolejnych lekcjach poznasz szczegółowe zasady działania poszczególnych rodzajów pętli oraz sposoby ich praktycznego zastosowania.